ترمیم فرش
ترمیم فرش

ترمیم فرش عملیاتی که به نوعی در تکمیل و یا رفع نواقص فرش انجام می پذیرد زیر پوشش رفوگری قرار میگیرد. روفوگری کاریست که معمولا نیازمند مهارت خاص و تجربه کافی میباشد و افرادی که در این زمینه فعالیت دارند باید دارای سابقه طولانی در بافت، رنگرزی، شناخت رنگ و مواد اولیه فرش باشند. معمولا عملیات تکمیلی و رفو برروی فرشها برای رفع عیوب ناشی از بیدخوردگی، پارگی، پوسیدگی، ساییدگی و سوراخ شدن انجام می پذیرد. این موارد بیشترین آمار را در بین صدمات فرش دستبافت، به خود اختصاص داده اند. به این منظور تا جایی که امکان پذیر است باید فرش را در مقابل این خطرات با رعایت اصولی ایمن نمود.

بیدخوردگی: چنانچه فرش در محلی واقع شود که تردد هوا صورت نگیرد و رفت و آمد روی آن انجام نپذیرد، در فضای بسته باشد با گرم شدن هوا دچار بیدخوردگی خواهد شد. بیدخوردگی معمولا در قسمت پشمی فرش اتفاق افتاده و این حشره کوچک از کراتین پشم برای رشد خود تغذیه می نماید. بیدخوردگی در پشت فرش کاملا قابل شناسایی است.محل اتصال گره پشمی پرز به چله در پشت فرش ساییده شده و این ساییدگی گاهی به قدری زیاد میشود که نخ پرز قالی کاملا رها شده و از چله جدا میشود.

پوسیدگی: پوسیدگی معمولا به علت عدم نگهداری صحیح از فرش به وجود می آید.عمده ترین دلیل پوسیدگی، مرطوب شدن فرش و یا قرار گرفتن در محیط با رطوبت نسبی بالا است. گذاشتن گلدان برروی فرش و سرریز شدن آب از جاگلدانی بر روی فرش میتواند یکی از اصلی ترین دلایل پوسیدگی باشد. در این صورت که پنبه نسبت به رطوبت حساس است به مرور زمان دچار آفت استحکام شده و با نیروی مختصر از هم گسیخته میشود. عدم جابجایی فرش و هوادهی لازم به آن، قرار گرفتن فرش در محلهای نمناک، ریختن شربت برروی فرش و عدم پاکیزگی به موقع، شستشوی فرش با مواد اسیدی بویژه در فرشهای دستبافت باعث تجزیه الیاف پنبه شده و با کشیدن مختصر الیاف شاهد پاره شدن چله های نخ خواهیم شد. معمولا در جاهایی که فرش دچار پوسیدگی شده است در همان مقطع رنگ فرش تغییر کرده و به زردی تمایل دارد.

ساییدگی: در این نوع از آسیب دیدگی معمولا پرزهای فرش به دلایلی از بین رفته و چله فرش باقی مانده است.راه رفتن مداوم و استفاده مکرر قسمتهای خاصی از فرش، ساییدگی در اثر فشار و یا سایش بر اثر طول عمر، ساییدگی در مورد فرشهای چله ابریشم که پرز آنها پشمی است بیشتر دیده میشود، زیرا پشم در مقابل چله ابریشم دارای مقاومت کمتری بوده و چنانچه زیر پا انداخته شود نسبت به فرش چله نخی و یا چله پشمی احتمال ساییدگی آن بیشتر است.

پارگی: پاره شدن در اثر حمل فرش و یا وارد آمدن وسایل نوک تیز و ضربات سنگین و یا رطوبت زیاد، پوسیدگی، بیدخوردگی و ساییدگی از بین رفتن ریشه و از هم گیسختگی گلیم بافت ابتدا و انتهای فرش، اعمال فشار زیاد بر فرش و نیز استفاده از مواد سفید کننده برای شستشوی فرش و ریشه آن باعث پوسیدگی و در نهایت پارگی خواهد شد. در این نوع آسیب دیدگی که با کم شدن استحکام تارو پود فرش معمولا گره ها همراه با چله فرش از بین رفته و نیاز به ترمیم اساسی دارد. در مورد پارگیهایی که بافت و طرح فرش آسیب ندیده باشد میتوان با نزدیک کردن دو لبه فرش بهم، چله ها را از درون بهم وصل کرده و عیب وارده را برطرف نمود.

??نکته: برای شناخت محل رفو میبایست تمامی سطح فرش و پشت آن بررسی شود.چنانچه در پشت فرش بی نظمی دیده شود و با فشار دادن دست فشردگی و تراکم گره ها مشاهده گردد این فرش رفودار خواهد بود.